یکی از اولین گام های اجرای تأسیسات الکتریکی یک ساختمان، عملیات سیم کشی و لوله کشی برق ساختمان است. همانطور که میدانید انجام سیم کشی برق بدون استفاده از لوله های مخصوص، احتمال بروز آتش سوزی در ساختمان را بالا می برد.
تقریباً تمام ساختمان های مدرن برای تامین انرژی لوازم خانگی و روزمره خود، از جریان برق AC استفاده می کنند. چنین سیستم هایی اغلب بین ۱۰۰ تا ۵۰۰ ولت کار می کنند.
در سیم کشی ساختمانی برای آنکه در سیم کشی، سیمها و کابلها آسیب نبینند و از نظم بهتری برخوردار باشند از لولههای برق استفاده میشود. لولههای برق انواع مختلفی دارند. از فلزی گرفته تا پلاستیکی هر یک مزایا؛ معایب و کاربردهای خاص خود را دارند. در این متن به معرفی انواع لولههای برق کشی ساختمان میپردازیم.
زمان لوله گذاری لوله کشی برق
در لوله کشی توکار مرحله لوله گذاری برق ساختمان نباید قبل از مرحله گچ خاک انجام شود. همیشه تاکید می شود که بعد از گچ خاک باشد تا سطح دیوارها برای نصب قوطی کلیدهای برق مشخص باشد. در غیر این صورت ممکن است بعد از گچ خاک و گچ کاری قوطی کلید ها به مقدار زیادی در دیوار فرو روند و این باعث می شود که بعداً کلیدهای برق به صورت صحیح در داخل قوطی ها قرار نگیرند و مدام از دیوار کنده شوند.
انواع مختلف لوله برق
لولههای برق، همانطور که از نامشان پیداست، برای محافظت از سیمها و کابلهای برق در برابر آسیبهای فیزیکی، حرارتی و رطوبتی استفاده میشوند. انتخاب نوع مناسب لوله برق به عوامل مختلفی از جمله نوع محیط، نوع سیمکشی، میزان حرارت و رطوبت محیط و همچنین استانداردهای ساختمانی بستگی دارد.
انواع لوله برق بر اساس جنس
لولههای برق بر اساس جنس مواد اولیه به کار رفته در ساخت آنها به دستههای مختلفی تقسیم میشوند:
1. لوله برق PVC (پلی وینیل کلراید)
- ویژگیها: سبک، انعطافپذیر، مقاوم در برابر خوردگی و رطوبت، عایق حرارتی و الکتریکی، قیمت مناسب
- کاربردها: سیمکشی داخلی ساختمانها، صنایع سبک، دکوراسیون داخلی
- مزایا: نصب آسان، وزن کم، قیمت مناسب
- معایب: مقاومت پایین در برابر حرارت بالا، امکان آتشسوزی در صورت حرارت زیاد
2. لوله برق UPVC (پلی وینیل کلراید سخت)
- ویژگیها: سختتر از PVC، مقاومت بالاتر در برابر حرارت و فشار، عایق بسیار خوب
- کاربردها: سیمکشی صنعتی، محیطهای با دمای بالا، مکانهایی که مقاومت در برابر آتش اهمیت دارد
- مزایا: مقاومت بالا، دوام طولانی
- معایب: نصب دشوارتر نسبت به PVC، قیمت بالاتر
3. لوله برق فلزی (گالوانیزه، فولادی)
- ویژگیها: مقاومت بسیار بالا در برابر ضربه، حرارت و آتش، دوام طولانی
- کاربردها: سیمکشی صنعتی، ساختمانهای بلندمرتبه، مکانهایی که ایمنی در برابر آتش بسیار مهم است
- مزایا: مقاومت بالا، ایمنی در برابر آتش
- معایب: وزن بالا، زنگ زدگی در محیطهای مرطوب، نصب دشوار
4. لوله برق گالوانیزه
- ویژگیها: روکش گالوانیزه از لوله در برابر زنگ زدگی محافظت میکند، مقاومت بالا در برابر سایش
- کاربردها: سیمکشی در محیطهای مرطوب، صنایع سنگین
- مزایا: مقاومت بالا در برابر زنگ زدگی، دوام طولانی
- معایب: وزن بالا، قیمت نسبتاً بالا
5. لوله برق آلومینیومی
- ویژگیها: سبک، رسانای حرارت، مقاوم در برابر خوردگی
- کاربردها: سیمکشی در مکانهایی که وزن لوله اهمیت دارد، صنایع خاص
- مزایا: وزن کم، مقاومت در برابر خوردگی
- معایب: قیمت بالا، نیاز به اتصالات خاص
انواع لوله برق بر اساس شکل ظاهری
- لوله برق گرد: رایجترین نوع لوله برق است و در قطرهای مختلف تولید میشود.
- لوله برق چهارگوش: برای نصب در گوشهها و مکانهایی که فضای کمی وجود دارد مناسب است.
- لوله برق خرطومی: انعطافپذیر و برای عبور از مسیرهای پیچیده مناسب است.
- لوله برق کانال کشی: برای سیمکشیهای گسترده و پیچیده استفاده میشود.
انتخاب لوله برق مناسب
انتخاب نوع لوله برق مناسب به عوامل مختلفی بستگی دارد که از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- نوع سیم یا کابل: قطر سیم و نوع عایق آن در انتخاب قطر لوله موثر است.
- محیط نصب: شرایط محیطی مانند دما، رطوبت، وجود مواد شیمیایی و … در انتخاب نوع لوله موثر است.
- استانداردهای ساختمانی: استانداردهای ساختمانی در هر منطقه ممکن است نوع خاصی از لوله برق را الزامی کند.
- بودجه: قیمت لولههای برق متفاوت است و باید با توجه به بودجه انتخاب شوند.
توجه: برای انتخاب و نصب لوله برق بهتر است از یک برقکار مجرب کمک بگیرید تا از ایمنی و کارایی سیستم برق خود اطمینان حاصل کنید.
14 نکته مهم در لوله کشی برق
14 نکته زیر از مهمترین مواردی است که باید در لوله کشی توکار برق ساختمان به آنها عمل کنید:
1-ترجیحاً از لوله خرطومی استفاده نشود چون خطر زخم شدن سيستم ها وجود دارد.
2-برای جلوگيری از خطر برق گرفتگی به هنگام نصب اشياء روی ديوار بايد در نظم اجرای لوله ها دقت شود در مسيرهایی كه جهت لوله ها تغيير می كند افقی و عمودی بودن آن ها رعايت شود.
3-بعد از اجرای لوله های كف ماهيچه كشی انجام گردد كه از شكستن لوله ها جلوگيری شود.
4-لوله ها به صورت موقت مسدود شده باشند كه از بسته شدن لوله ها جلوگيری شود.
5-تعميرات يا نشست آب در كف حمام و آشپزخانه لوله ها را دچار آسيب می كند به هميندليل لوله ها در كف حمام، دستشویی و آشپزخانه اجرا نشود.
6-حريم بين لوله های تأسيسات يا لوله های برق كه 15 سانتی متر می باشد رعايت شود.
7-حتی المقدور از سه راهی و زانویی استفاده نشود چون خطر زخم شدن سيم ها وجود دارد.
8-جعبه تقسيم ها و لوله های برق در دسترس باشند.
9-زاويه خم لوله به گونه ای نباشد كه سيم يا كابل واقع در آن صدمه ببيند.
10-در داخل قوطی ها 15cm سيم رزرو در نظر گرفته شود.
11-كليه لوله كشی و سيم كشی ها از كليد به كليد (پريز به پريز) می باشد.
12-در مواردی كه لوله های برق از درز انبساط ساختمان عبور می كند مي بايست از لوله فولادی خرطومی قابل انبساط و انقباض استفاده شود.
13-از داخل لوله های رزرو يك طناب پلاستيكی عبور داده تا در زمان نياز كابل به راحتی از آنعبور نمايد.
14-كليه سيم كشی های (روشنایی، پريز، جريان ضعيف) به صورت توكار در داخل لوله های پی وی سی سخت متوسط با مدارهای جداگانه انجام گردد.
